Mar 8, 2021

Hoe snorfietsen bijna de fietspaden overnamen

Vanaf 2005 groeide het aantal snorfietsen in Amsterdam enorm. Dit tot frustratie van fietsers die de veiligheid op de fietspaden in gevaar zagen komen. Het aantal ongevallen nam ook toe, vooral onder snorfietsers. Na een lang juridisch en politiek proces zijn sinds het voorjaar van 2019 de meeste fietspaden in Amsterdam verboden voor snorfietsers. Zij moeten daar op de rijbaan rijden en een helm dragen. Dit artikel vertelt over de ontwikkeling van de snorfiets en de ongewenste gevolgen daarvan. En over de maatregelen die we namen en welke effecten die hadden.

Vroeger

De snorfiets werd geïntroduceerd toen in 1974 bromfietsers een helm op moesten. Het werd een bromfiets met een zwakke motor die niet sneller kon en mocht dan 20 km/uur. Dan was een helm niet nodig. Snorfietsen werden niet erg populair. Voor de meesten was fietsen net zo snel en wel zo makkelijk.

In de loop van de jaren veranderde de snorfiets. De maximumsnelheid werd verhoogd naar 25 km/uur, het motorvermogen werd niet langer beperkt en snorfietsen hoefden niet langer trappers te hebben. Daarmee kon de snorfiets veranderen in een aantrekkelijke scooter die makkelijk veel sneller dan 25 km/uur kon.

Meer over de herkomst van de snorfiets vindt u hier.

| Scooter veroorzaakt onveiligheid op fietspad, 2014. Foto: Marjolein de Lange

De snorfietsen nieuwe stijl, scooters, worden populair. Begrijpelijk want ze zijn handig en snel. Er kan makkelijk iemand achterop mee, een helm hoeft niet en een snorfiets kun je gratis parkeren. Vooral in Amsterdam, waar automobilisten flink moeten betalen voor parkeren, is dat een groot voordeel.

Scooters veroveren de fietspaden

Tussen 2007 en 2012 groeide het aantal scooters in Amsterdam van 9.000 naar 25.000. Hieronder een indringend filmpje van wat dat veroorzaakte op de fietspaden.

Fietsers worden geïntimideerd door de vele hard rijdende scooters. Driekwart van de snorfietsers rijdt harder dan 25 km/uur. Het aantal ongevallen neemt toe, vooral ook onder snorfietsers zelf. In 2013 was de helft van de Amsterdamse verkeersdoden een snorfietser.

“Geef het fietspad terug aan de fietsers”

Geef het fietspad terug

Om de veiligheid en de rust op de fietspaden terug te winnen, verenigen bezorgde burgers en de Amsterdamse Fietsersbond zich in de actiegroep ‘Fietspad Terug’. Ze lanceren een petitie, voeren actie, doen onderzoek, vragen media-aandacht en gaan in overleg om het fietspad weer terug te krijgen.

De gemeente Amsterdam onderkende het probleem, maar een oplossing was niet eenvoudig. Voor maatregelen was nieuwe wetgeving nodig en daar gaat het rijk over. Maar op landelijk niveau werd het probleem van de snorfiets minder onderkend. Mede misschien door de sterke lobby vanuit de branche om de status en plek op de weg van snorfietsen te behouden.

| Honderden fietsers demonstreren in september 2017 voor scootervrije fietspaden. Foto: Fietsersbond Amsterdam

Wetgeving en uitvoering

In 2013 vroegen de vier grote steden de ministers van Verkeer en Justitie om effectieve middelen om de problemen van de snorfiets aan te pakken. Dit leidde eerst tot strengere wetgeving voor de snelheid van snorfietsen. Strengere eisen met de snelheid waren echter moeilijk te handhaven en losten de problemen op de fietspaden niet op.
In 2017 kwam er eindelijk wetgeving waarmee gemeenten snorfietsen van het fietspad naar de rijbaan kunnen sturen. Door ingewikkelde voorwaarden is de uitvoering ervan in de praktijk is complex en langdurig. Uiteindelijk geldt sinds het voorjaar van 2019 “Snorfiets naar de Rijbaan” op de meeste straten in Amsterdam binnen de ringweg A10.

Meer over dit proces is te vinden op de site van de Fietsersbond Amsterdam.

| Wegmarkering voor snorfiets naar de rijbaan bij Stadhouderskade en Weteringlaan. Foto: Gemeente Amsterdam

Resultaat, en misschien meer

Snorfiets naar de Rijbaan blijkt goed te werken. Verschilldende studies tonen aan dat het aantal ongevallen sterk is afgenomen en de meeste scooterrijders zich aan de nieuwe regels houden. Inmiddels werken ook andere steden werken aan ‘snorfiets naar de rijbaan’.

In 2019 pleitte een meerderheid van de Tweede Kamer voor een algemene helmplicht voor scooters om de veiligheid van scooterrijders in heel Nederland te vergroten. Dat is in nog niet uitgevoerd. In november 2020 gaf de minister aan dat ze eerst nog nader onderzoek wil laten doen.

Meer informatie

Hier vindt u een presentatie met een overzicht van de genomen maatregelen en de effecten in Amsterdam. Meer algemene informatie over de campagne en de evaluatie daarvan vindt u hier.