Amsterdam gaat voor 30km/uur in de stad
Om de onveiligheid in het verkeer aan te pakken wil Amsterdam als eerste grote stad in Nederland in veel meer straten een maximum snelheid van 30 kilometer per uur invoeren. Een lagere snelheid is één van de maatregelen die kan zorgen voor veiliger verkeer en een onbezorgde stad. Wat betekent dit voornemen voor het fietsen in de stad?
Elke week raken in het Amsterdamse verkeer ruim vijftien mensen zwaargewond. Meer dan één keer per maand hebben we een dode te betreuren in het verkeer. Dat vinden we onacceptabel. Daarom wil Amsterdam vanaf 2023 de maximumsnelheid in de stad 30 km/u maken. In veel van de huidige 50 km/u straten in stedelijk gebied gaat dan een maximumsnelheid van 30 km/u gelden.
Wat levert 30 in de stad op?
Met een verlaging van de snelheid naar 30 km/u verwachten we een afname van ernstige verkeersongevallen en minder verkeerslawaai. Vooral voor fietsers en voetgangers, die onbeschermd aan het verkeer deelnemen, is dat een belangrijke verbetering. Bij 30 km/u is er minder risico op ongevallen en áls er toch een botsing is, zijn de gevolgen minder ernstig. Zo wordt de stad verkeersveiliger, stiller en leefbaarder. Het aantal ernstige ongevallen kan wel 30 procent lager worden. In 2020 vielen in Amsterdam ruim 800 ernstig gewonden en 13 dodelijke slachtoffers.
Een nieuw soort weg: GOW30
Nu zijn er, eenvoudig gesteld, twee soorten wegen in de stad: Gebiedsontsluitingswegen (GOW) met doorgaand verkeer en maximaal 50 km/u. En erftoegangswegen (ETW) in woonbuurten met alleen bestemmingsverkeer en maximaal 30 km/u. Met 30 km/u in de stad krijgen veel drukke stadsstraten een lagere maximumsnelheid. Tegelijk blijven ze belangrijk voor het autoverkeer. Het verkeer op deze routes houdt voorrang en in principe blijven er aparte fietsvoorzieningen. Maar ze worden wel een nieuw type weg: ‘GOW30’.
Fietspaden
Op ETW kunnen fietsers en auto’s in principe de rijbaan delen. Op GOW zijn fietspaden nodig om fietsers een veilige plek te bieden, ongestoord van de vele auto’s op snelheid. Deze indeling komt uit Duurzaam Veilig. En dat is erop gericht om weggebruikers met verschillende snelheden en massa’s te scheiden. Met 30 km/u veranderen de hoofdwegen van de stad. Dat kan ook gevolgen hebben voor de fietspaden langs die straten. Op GOW30 is de maximumsnelheid 30 km/u en zijn zowel het doorgaande verkeer als het verblijven van van belang.
Uitzonderingen
Op enkele grote doorgaande wegen in de stad en veel gebiedsontsluitingswegen buiten de Ringweg A10 blijft de maximumsnelheid 50 km/u, is het voornemen. Dit blijven GOW50. Ook op de vrije trambanen blijft de snelheid 50 km/u, ook als de rijbaan ernaast 30 km/u is. De voorgestelde snelheden en aanpassingen zijn te vinden op deze kaart.
Invoering en handhaving
Amsterdam zet de stap naar een lagere snelheid het liefst in één keer. Daarbij gaat het om te beginnen om het aanpassen van verkeersborden en markering, en goede brede communicatie. Het is financieel en fysiek onmogelijk om alle GOW30-wegen tegelijk de ideale inrichting te geven. Pas als een GOW30 toe is aan groot onderhoud of een herinrichting, komt er ook een echte GOW30 inrichting. Hoe die straat er dan komt uit te zien zal onder andere afhankelijk zijn van hoeveel auto’s en fietsers er rijden. Belangrijkste uitgangspunt is dat de maximumsnelheid van 30 km/u geloofwaardig terugkomt in het ontwerp.
Om de nieuwe maximumsnelheid van 30 km/u te handhaven wordt ook snelheidsbegrenzing in voertuigen (ISA) onderzocht. ISA is vanaf 2024 verplicht in nieuwe voertuigen. Handhaving zien we als sluitstuk om de snelheid te beperken.
Een verkeersveiligere stad
De effecten van een lagere rijsnelheid op de verkeersveiligheid:
- Botsingen hebben minder impact;
- Automobilisten hebben een breder gezichtsveld;
- Er is meer tijd om te reageren;
- De remweg neemt sterk af.
Minder geluidsoverlast
In veel straten zal de geluidshinder afnemen door invoering van 30 km/u. Tot zelfs 5 dB. Dit komt door de combinatie van een lagere snelheid en minder verkeer op de betreffende wegen. Op een aantal wegen neemt de geluidshinder toe als gevolg van een toename van verkeer.
Minder autoverkeer in de meeste straten
Op basis van voorbeelden uit het buitenland en onderzoek met het verkeersmodel is te verwachten dat er een structurele afname zal zijn in de meeste straten in de stad. Het gaat dan om ongeveer 2,5 procent van het gebruik van de auto. De wegen die 50 km/u blijven en de Ringweg A10 worden over het algemeen wat meer belast dan nu. De grootste effecten zijn zichtbaar op de Ringweg A10, de snelwegring om de stad. Maar deze raakt niet overbelast.
Verwachte afname (groen) en toename (rood) van het autoverkeer als gevolg van de maatregel ’30 in de stad’.
Monitoring
In Brussel (België) en Dublin (Ierland) is men al om naar 30 km/u. Op de website kun je hier veel leuke informatie over vinden als jouw stad ook houdt van 30 km/uur.
Amsterdam is de eerste grote stad in Nederland die kiest voor 30 km/u als uitgangspunt in de stad. Dat betekent dat er veel ontgonnen en uitgeprobeerd moet worden. Door te monitoren en waar nodig bij te sturen, wordt de maatregel stap voor stap verbeterd. Hierbij werkt Amsterdam nauw samen met kennisinstituten als CROW en SWOV.
