Raoul Teekamp vertelt ons over Handshake (deel 1)
In het (Europese) project Handshake werkt Amsterdam samen met andere steden om steden te verbeteren en fietsvriendelijk te maken. Hoe werkt dat, wat leren andere steden van Amsterdam, en wat kan Amsterdam van andere steden leren? Volgens Raoul Teekamp (projectleider Handshake in Amsterdam) gaat het niet alleen om technische oplossingen maar juist ook om het creëren van draagvlak en het op gang brengen van samenwerking om projecten te realiseren. In dit eerste deel gaat Raoul in op de voorbeeldfunctie van Amsterdam als fietsstad.
Volgende week volgt het tweede deel van zijn verhaal waarin hij inzoomt op hoe je met weerstand om kunt gaan, hoe je fietsers kunt ‘verleiden’ en wat Amsterdam van andere steden leert.
I Raoul Teekamp fietst voor het Amstel Station langs. Foto: Esther Hesp
Wat is Handshake eigenlijk?
Amsterdam neemt deel aan Handshake, een driejarig Europees project gericht op het delen van kennis en ervaring over fiets tussen steden. Met als doel om door het fietsen te verbeteren leefbare en aantrekkelijke steden te creëren.
Dertien steden doen mee aan Handshake. Drie steden zijn ‘cycling capital’ – fietsstad -, Amsterdam, Kopenhagen en München. De tien andere steden zijn toekomstige fietssteden. De drie fietssteden zijn mentorstad voor de andere steden. Zo werkt Amsterdam nauw samen met Rome, Turijn, Brugge, Dublin en Bordeaux.
Binnen Handshake werken specialisten van de steden nauw samen. Daarnaast gaat het ook om het verkrijgen van politiek draagvlak onder bestuurders.
Voorbeeldfunctie
Amsterdam heeft een voorbeeldfunctie als fietsstad samen met München en Kopenhagen. Openbare ruimte in steden is per definitie schaars, ook bij de Handshake steden. Amsterdam heeft een goede mobiliteit waarin de efficiente fiets een cruciale rol speelt. Zonder fiets ben je – als stad – niets. Daar zijn alle Handshake steden wel van overtuigd. Maar hoe krijg je dat nou voor elkaar? Hoe zorg je voor een stad die echt fietsvriendelijk is en waar de fiets op nummer 1 staat?
Het gaat dan niet alleen om het aandragen van concrete oplossingen. Doen we ook – er is een mooi overzicht aan “bicycle solutions” waar we met onze experts over adviseren. Maar het gaat ook om de ervaringen. En vooral hoe je maatregelen voor elkaar krijgt, hoe je draagvlak krijgt, en hoe je– misschien nog wel het belangrijkste – fiets integraal verankert in het beleid. Niet sexy, maar cruciaal in de transitie naar een fietsstad.
Zo heeft Brugge onlangs een lange termijn visie ontwikkeld op het gehele fietsnetwerk van de stad. Een indrukwekkend stuk, waar we met onze adviezen aan bij mochten dragen. Ze gaan het nu implementeren. En komen dan natuurlijk uitdagingen tegen. Zoals een autoweg die een barrière vormt in het fietsnetwerk. Ze overwegen een fietsviaduct. Mooie plannen, spectaculaire ontwerpen. Maar hoe financier je dat, en zou je niet moeten overwegen juist die autoweg onder de grond te brengen?
Andere steden ‘onderdompelen’
De samenwerking met andere steden vindt op verschillende manieren plaats. Centraal staan de ‘immersive events’. Delegaties van toekomstige fietssteden komen bij ons op bezoek en ‘dompelen we onder’ in de stad. Ze blijven een week lang in de stad. Zo ervaren ze hoe het is om in een fietsstad als Amsterdam te leven. We organiseren symposia en workshops, maar zorgen ook voor ontmoetingen met verschillende lokale partijen in Amsterdam – winkeliers, politie, ondernemers en politici.
De bezoeken hebben door corona stilgelegen, maar volgend voorjaar – fingers crossed – komen eindelijk Rome en Turijn naar ons toe. De voorbereidingen zijn al begonnen en we kunnen niet wachten om hen Amsterdam als fietsstad te laten ervaren – op de fiets natuurlijk.
Kennis en ervaring delen
De kennis die we delen is breed. Van technische punten als ontwerp van fietsroutes en fietsenstallingen, tot het organiseren en realiseren van fietsprojecten en het regelen van inspraak.
Nederland, ook Amsterdam, loopt bijvoorbeeld voorop bij het maken van fietsenstallingen bij stations. Die kennis delen we. Technisch, maar ook: hoe organiseer je het. Daarin is vooral de samenwerking met andere organisaties (NS, ProRail en het rijk) belangrijk. Voor steden die nog niet zover zijn, is dat hele waardevolle informatie.
I Ondergrondse fietsenstalling. Foto: Gemeente Amsterdam
Zeker als buitenlander is het een bijzondere ervaring om een grote fietsenstalling bij een station in te gaan, in te checken met je betaalpas of OV kaart en vrije plekken te vinden bij groene lampjes. Zelfs collega-fietsstad Kopenhagen is daar jaloers op!
Platform voor korte vragen
Als mentorstad fungeren we ook als vraagbaak. We begeleiden steden met het vinden van fietsoplossingen. Bijvoorbeeld: Welke ervaring hebben jullie met bestrating/wegdektype voor fietsers? Hoe gaan jullie om met het parkeren van fietsen? Hoe zorg je voor transitie van auto naar fiets? En in corona tijd: Hoe organiseer je digitale inspraak?
Handshake heeft een online platform waar deelnemende steden vragen kunnen stellen. Bij het beantwoorden werk ik als projectleider nauw samen met collega Ria Hilhorst. En zo nodig schakelen we andere collega’s in, afhankelijk van de vragen.
Op die manier begeleiden we andere steden in hun transitie naar een fietsstad.
Verder lezen?
Hoe ga je met weerstand om? Hoe kan je fietsers ‘verleiden’ en wat kan Amsterdam van andere steden leren?
Lees de rest van het verhaal in deel 2!
