Leidseplein: ‘Met goede informatie lokken we de fietser naar de stalling’
Het innovatieve ontwerp van de ondergrondse fietsenstalling bij het Leidseplein won vorig jaar een architectuurprijs. Maar niet alleen de architectuur is vernieuwend. Projectleider Liezelotte Nagtegaal vertelt welke innovaties zijn toegepast om het parkeren zo makkelijk en aantrekkelijk mogelijk te maken.
De bouw van de stalling, gestart in 2019 en afgerond in 2021, heeft een nieuwe ondergrondse landmark opgeleverd die ruimte biedt aan 2.000 fietsen op 2.000 vierkante meter. Het ontwerp van architectenbureau ZJA is door de AMP (Architecture Masterprize) bekroond als ‘best of best’ in de categorie ‘Infrastructure’. Het plein boven de stalling is ontworpen door Gemeente Amsterdam. Vanuit het Amsterdamse Programma Fiets is Liezelotte sinds 2 jaar betrokken bij ondergronds fietsparkeren. “Het is heel tof dat we zo’n drukke plek in Amsterdam, het uitgaansgebied, zo mooi op hebben geknapt. Waar eerst het plein vol stond met fietsen, is het nu een plek waar je kan wandelen, rustig kan zitten en je broodje eten. De openbare ruimte is nu mooier en beter georganiseerd. En de stalling is echt prachtig geworden.”
Ervaring en kennis delen
Liezelotte’s voorganger Auke Adema was betrokken bij het ontwerp van de stalling. “Vanuit Programma Fiets hebben we veel ervaring met het realiseren en exploiteren van inpandige fietsenstallingen. Auke is al vanaf 2015 bezig om fietsparkeren op een hoger niveau te tillen, onder andere door middel van technologische innovaties. Hiermee proberen we fietsparkeren in Amsterdam zo makkelijk en aantrekkelijk mogelijk te maken voor de gebruiker. Bijvoorbeeld met automatische toegangssystemen. Deze ideeën heb ik in de stalling Leidseplein in de praktijk mogen brengen.”
Chipkaart en fietstag
“De NS zijn in hun stallingen ooit begonnen met in- en uitchecken met de ov-chipkaart. Dat is een systeem dat goed werkt. Wij vroegen ons af: ‘waarom zou een fietser verschil moeten merken tussen een stalling van de NS of een stalling van gemeente?’ Programma Fiets en NS hebben elkaar opgezocht en gekeken hoe we samen de gebruiker het beste kunnen bedienen. We trekken op het gebied van innovaties veel samen op. In onze stallingen kan nu ook met de ov-chipkaart ingecheckt worden. Omdat niet iedereen die heeft, kunnen fietsers in de gemeentestallingen nu ook inchecken met een bankpas.” Een tweede innovatie is de fietstag. “Dat is een soort sticker die je voor op de fiets plakt. Met die tag hoef je je kaart er niet bij te pakken, je fiets wordt door de zuilen of bikelanes herkend. Je kunt met de fietstag ook naar binnen bij vier andere stallingen in Amsterdam: Beursplein, Reguliersdwarsstraat, Station Amsterdam Amstel en bij Strawinsky (Station Zuid).”
| Projectleider Liezelotte Nagtegaal
Dynamisch verwijssysteem
Amsterdam wil dat fietsers inpandige stallingen goed weten te vinden en het ook gaan gebruiken. Liezelotte: “In de stalling is een telsysteem dat bijhoudt hoeveel plekken vrij zijn, en waar die plekken zijn. Als je de stalling in komt zie je die informatie op bordjes. Door de coronalockdown was de stalling nog niet zo vol, maar nu alles weer open is, is dat op een drukke dagen en avonden zeer nuttige informatie. Die teldata zijn weer gekoppeld aan een dynamisch verwijssysteem. Op verschillende plekken in de stad staan langs fietsroutes displays die aangeven hoeveel plekken in welke stalling vrij zijn. Hoe dichter je bij het Leidseplein komt, hoe meer informatie je over de stalling krijgt. Dan weet je als fietser: ik kan mijn fiets hier gewoon kwijt. Of ik kan hem niet kwijt en ik kan naar een andere stalling toe. Met actuele informatie trekken we de fietser naar de stalling.”
EU subsidie en handshake
Deze innovaties worden gestimuleerd door de Europese Unie. Liezelotte: “Er zit heel wat technologie in deze systemen. Het CEF Digital programma van CINEA (Climate, Infrastructure and Environment Executive Agency) draagt 20 procent van de investeringen. Dit is de eerste keer dat een fietsproject vanuit dit programma wordt geholpen. Daar is de EU ook trots op. Binnen de EU zijn er steeds meer landen die actief aan de slag gaan met duurzame mobiliteit. Qua fiets wordt er vaak als eerste naar Nederland en Amsterdam gekeken. Daarom doen we als stad ook mee aan een ander EU-project: Handshake. Daar delen we actief de kennis die we met dit soort fietsinnovaties opdoen. De interesse is enorm, we hebben al bezoek uit Parijs, Rotterdam en Utrecht gehad. Binnenkort komen delegaties uit Rome, Turijn, München en Kopenhagen er speciaal voor naar Amsterdam. Die willen deze fantastische stalling natuurlijk niet missen!”
