Hoe auto’s plaats maakten voor fietsers op de Berlagebrug

Voor 1982 moesten fietsers op de Berlagebrug zich mengen met druk autoverkeer. Door actie van fietsers, dappere politici en het grijpen van kansen is er veilige ruimte voor fietsers op de Berlagebrug gemaakt. Hoe is dat gelukt, wat zijn de resultaten en aan welke nieuwe stappen werken we nu?

Toen de Berlagebrug in 1932 werd geopend, waren er gescheiden voetpaden en een centraal deel voor trams, auto's en fietsers. Berlagebrug was een belangrijke nieuwe verbinding over de Amstel. Onder meer voor de wijk Rivierenbuurt die tegelijkertijd werd gebouwd. Vanaf de jaren ‘50 maakte het toenemend autoverkeer fietsen op Berlagebrug steeds onplezieriger en gevaarlijker.

Berlagebrug 1972 DRO  B00000009847.jpg Berlagebrug, 1972. Foto: Stadsarchief Amsterdam, DRO
Berlagebrug 1980 ca zonder fietsstrook.JPG Fietsers in gevaar op Berlagebrug, ca 1980. Foto: Archief Fietsersbond Amsterdam

Snelweg bood kansen

In 1982 ontstond een kans toen het zuidelijk deel van de snelweg A10 met een nieuwe brug voor over de Amstel werd geopend. De Fietsersbond pleitte er met succes voor om de buitenste twee autobanen van Berlagebrug om te vormen naar fietsstroken.

Berlagebrug 1982 B00000003715.JPG Fietspad op Berlagebrug, 1982. Foto: Stadsarchief Amsterdam, Amsterdams Stadsblad

De fietsstroken waren een grote verbetering voor fietsers. Automobilisten moesten wennen aan de nieuwe situatie. Tijdens de eerste dagen na de aanpassing ontstonden er enorme files bij de Berlagebrug, maar al snel vonden de meeste automobilisten de nieuwe route via de A10.

De auto wil ruimte terug

Maar twee jaar later, in 1984, werd een nieuw plan voorgesteld om ruimte aan auto's terug te geven. De noordelijke fietsstrook moest weer rijbaan worden. Fietsers zouden verbannen worden naar een smal strook op het trottoir. Gezamenlijke actie van de Fietsersbond, scholen en burgers verhinderde de realisatie van dit plan. De fietsstroken bleven. Enkele jaren later werden de fietsstroken omgevormd tot gescheiden fietspaden.

Berlagebrug 1983 actie fietspad moet blijven.jpg Actie fietspad moet blijven, 1983. Foto: Archief Fietsersbond Amsterdam

Resultaten en nieuwe uitdagingen

Omdat auto’s op de Berlagebrug plaats maakten voor fietsers zijn ook de aansluitende wegen veel minder druk met auto’s geworden. Mede daardoor is het fietsverkeer sindsdien enorm gegroeid. Ook de sterke groei van het fiets-treinverkeer draagt bij aan de groei van het fietsen. Veel fietsers op de Berlagebrug gaan naar het nabijgelegen Amstelstation.

Om ruimte te maken voor de vele fietsers is het kruispunt aan de oostkant van de brug aangepast. Met grotere opstelvakken en duidelijker indeling. Dergelijke maatregelen zijn ook gepland voor de kruising aan de westzijde.

Die maatregelen zijn gebaseerd op de studie Desire Lines Analysis die de fietsstromen op een aantal drukke kruispunten onderzocht.

Berlagebrug 2013 Weesperzijde (4).JPG Grote aantallen fietsers aan de oostkant van Berlagebrug. Foto: Marjolein de Lange, 2013
Berlagebrug 2013 Weesperzijde (5).JPG Ruimte en markeringen voor een veilige doorstroming van fietsers in verschillende richtingen. Foto: Marjolein de Lange, 2013

Meer ruimte voor fiets op de brug

De komende jaren wordt de Berlagebrug gerenoveerd. De fietspaden worden dan verbreed van 2,10 meter naar 2,40 meter. Omdat de historische brug niet kan worden uitgebreid en het ook niet haalbaar is om de ruimte voor auto's en trams te verkleinen, betekent dit dat de trottoirs smaller worden. Deze worden versmald van 3,50 meter naar 2,95 meter.

Berlagebrug 2017 Desireline studie.jpg Desirelines van fietsers op de kruising ten westen van Berlagebrug. Gemeten op 12 september 2017 van 8:15-09:15 uur. Beeld: Desireline studie 2017, Stad Amsterdam en Kopenhagenize

Geleerde lessen

Door ruimte voor auto’s om te vormen naar fietsruimte, werd de fietsveiligheid verbeterd en dat is een reden waarom er meer gefietst wordt. Het is wel zo dat dit mogelijk werd omdat er op de snelweg nieuwe, en meer, capaciteit voor het autoverkeer kwam.

Wist je dat?

De Berlagebrug is vernoemd naar architect en stedenbouwkundige Hendrik Petrus Berlage. Hij is ontwerper voor de wijk Rivierenbuurt die aan de westkant van de Berlagebrug ligt. De Rivierenbuurt is gebouwd in de Amsterdam School stijl, een modernistische stijl met interessant complex metselwerk. Zeer de moeite waard om een kijkje te nemen als je hier bent.

Bicycle Dutch vlog over Berlagebrug

Onze vragen

Veel andere steden hebben uitdagingen met (her)verdeling van de ruimte. Ken je soortgelijke uitdagingen en kan Berlagebrug een nuttig voorbeeld zijn? Is er altijd alternatieve capaciteit voor auto's nodig? Deel je mening via Disqus hieronder!

Locatie

Berlagebrug Amsterdam
Amsterdam

Klaar om Amsterdam te bezoeken? De stad van het delen van fietskennis, inzicht en ervaring!

Bezoek ons

Door deze website te bezoeken ga je akkoord met het gebruik van anonieme cookies die worden gebruikt voor het functioneren van deze website. Er worden geen privégegevens opgeslagen, enkel bij het aanmelden voor een van onze diensten. Meer over onze privacy en cookie verklaring.